Piotr Rozwalak, Jakub Barylski, Yasas Wijesekara, Bas E. Dutilh, Andrzej Zielezinski. Ultraconserved bacteriophage genome sequence identified in 1300-year-old human palaeofaeces. Nature communications 15(495) 2024.
Naukowcy z Wydziału Biologii UAM dokonali rekonstrukcji sekwencji DNA starożytnych wirusów infekujących bakterie (bakteriofagów) pochodzących z jelita ludzkiego. W skamieniałych ludzkich odchodach sprzed ponad tysiąca lat i we wnętrznościach starożytnej mumii autorzy zidentyfikowali dobrze zachowany DNA kilkuset gatunków ówczesnych bakteriofagów.
Najbardziej zaskakujące było wykrycie wirusa, który nie tylko przetrwał przez 1300 lat w jelicie człowieka, ale również zachował sekwencję DNA niemal identyczną do współczesnego wirusa. Sekwencja DNA tego starożytnego wirusa wykazuje niemal 98% podobieństwa do sekwencji współczesnego wirusa Mushuvirus mushu, zakażającego beztlenowe bakterie jelitowe. Komputerowe analizy przeprowadzone przez autorów wykazały, że starożytny Mushuvirus mushu najprawdopodobniej infekował, pożyteczne dla człowieka, bakterie z gatunku Fecalibacterium prausnitzii. Autorzy wyjaśniają, że wieczność Mushuvirusa mushu może wynikać ze współpracy z bakterią - wirus większość czasu mógł bowiem przetrwać w formie zintegrowanej z materiałem genetycznym bakterii (taka forma nazywa się profagiem), a sama obecność wirusa najprawdopodobniej przynosi korzyści dla obu stron, jednocześnie nie wywierając presji do zmian przez setki lat.
Podsumowując, odkrycie naukowców rzuca nowe światło na złożoną historię ewolucyjną bakteriofagów, dotychczas powszechnie uważanych za bardzo szybko ewoluujące wirusy oraz przyczynia się do lepszego zrozumienia dynamiki między wirusami a bakteriami.
