Data publikacji w serwisie:

Ślady dawnych rzek zachowane w lessowym krajobrazie Kraju Zadunajskiego (Węgry)

W dalszym ciągu bardzo mało wiemy o tym, jak wyglądały rzeki obszarów lessowych  Europy przed ich przekształceniem w sztuczne kanały w ciągu ostatnich 250 lat. Badania przeprowadzone w dolinie rzeki Sió (Kraj Zadunajski, Węgry) pozwoliły na odtworzenie układu koryta tej rzeki na przestrzeni ostatnich 20000 lat.

Na podstawie badań geofizycznych, geologicznych, datowań osadów wypełniających dawne koryta oraz analiz zdjęć satelitarnych stwierdzono, że wielkie meandry osiągające rozpiętość dochodzącą to 3 km (równą szerokości doliny) kształtowały dolinę rzeki Sió co najmniej 20000 lat temu. Zostały one zastąpione przez rzekę wielokorytową ze stabilnymi wyspami, aktywną miedzy 18000 a 12700 lat temu. Następnie rzeka przybrała charakter meandrujący. Wpływ działalności człowieka zaznaczył się w dolinie Sió w ciągu ostatnich 7000 lat poprzez stopniowe wylesianie zboczy doliny powodujące ich erozję i dostarczanie bardzo drobnego materiału lessowego do jej dna oraz do koryta rzeki Sió. Rzeka Sió została przekształcona przez człowieka w dwa sztuczne kanały w XVIII wieku.

Badania zostały przeprowadzone w ramach projektu badawczego NCN 2016/23/B/ST10/01027 kierowanego przez prof. UAM dr. hab. Marcina Słowika we współpracy z naukowcami z Uniwestytetu w Pécs, Uniwersytetu w Szeged i Uniwersytetu Łódzkiego. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Catena:

Słowik M., Dezső J., Kovács J., Gałka M., Sipos G., 2021, Phases of fluvial activity in loess landscapes: findings from the Sió Valley (Transdanubia, central Europe). Catena, 198, 105054 DOI: 10.1016/j.catena.2020.105054