Data publikacji w serwisie:

O wędrownych rzemieślnikach sprzed 3 500 lat, czyli specjalistyczne badania metaloznawcze kubka z Dohnsen

Artykuł dr Pauliny Suchowskiej-Ducke, opublikowany w prestiżowym czasopiśmie Archaeometry, jest efektem badań interdyscyplinarnych stosowanych w archeologii od wielu lat. Szczegółowa analiza metaloznawcza brązowego kubka z Dohnsen, potwierdziła tezę, że jest to wyjątkowy przykład dalekosiężnych kontaktów pomiędzy społecznościami z północnych i południowych krańców kontynentu europejskiego. Zdecydowanie jednak odrzucić należy koncepcje, iż jest to import ze strefy egejskiej, bowiem w świetle nowych danych naczynie to zostało wyprodukowane lokalnie, ze złóż środkowoeuropejskich.

Artykuł jest efektem współpracy archeologów, metaloznawców oraz złotników mającej na celu szczegółową analizę niewielkiego, acz enigmatycznego kubka z brązu, znalezionego w 1955 r. w Dolnej Saksonii (Niemcy). Zabytek ów jest wyjątkowy ponieważ wykazuje duże analogie, zarówno w formie i dekoracji, jak również w technice wykonania do naczyń produkowanych w strefie egejskiej w okresie epoki brązu. Przez dziesięciolecia był więc uważany za import z Grecji i przykład dalekosiężnych powiązań łączących społeczności z północnych i południowych krańców kontynentu europejskiego. Przeprowadzone analizy składu chemicznego i izotopów ołowiu tego kubka wykazały jednak, że metal użyty do jego produkcji nie odpowiada złożom wykorzystywanym w basenie Morza Śródziemnego do wytwarzania przedmiotów z brązu. Surowiec, z którego wykonano ten kubek pochodzi ze złóż środkowoeuropejskich, a konkretnie z regionu Kupferschiefer we wschodnich Niemczech. Zmienia to istotnie postrzeganie nie tylko tego konkretnego zabytku, ale także społeczności epoki brązu naszej, północnoeuropejskiej części Europy. Nie należy już bowiem uważać kubka z Dohnsen za import, a za przykład naczynia wykonanego lokalnie, zapewne przez wędrownego rzemieślnika. Należy podkreślić, iż ów rzemieślnik posiadał wiedzę o metaloplastyce strefy egejskiej i przedmioty charakterystyczne dla tego regionu nie były mu obce. Otwarte jednak pozostaje pytanie czy był on metalurgiem z Europy północnej, podróżującym na południe czy odwrotnie – specjalistą ze strefy egejskiej, który ponad 3500 lat temu dotarł na tereny obecnych Niemiec. Niewątpliwie kubek z Dohnsen jest interesującym przykładem niematerialnej i dalekosiężnej wymiany informacji, umiejętności technologicznych oraz estetyki.