Jak wpływ na naukę języka angielskiego ma rodzaj podręcznika z którego korzystają uczniowie w pracy domowej?

Podręczniki są nieodzowną częścią codziennej pracy każdej osoby która chce opanować nowy język: uczniów i nauczycieli. Przy doborze podręczników, nauczyciele mogą kierować się wieloma czynnikami, takimi jak poziom materiałów, tematyka, podejście metodyczne, szata graficzna, oraz preferencje uczniów. Kiedy wybieramy podręcznik do samodzielnej nauki, często kierujemy się własnymi potrzebami, opiniami innych osób, recenzjami, lub renomą wydawnictwa. W nauczaniu języka angielskiego pewne podręcznikowe pozycje takie jak gramatyka Murphy’ego – która oznaczona jest jako „najlepiej sprzedająca się książka gramatyczna na świecie” – została wydana po raz pierwszy w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Od tamtego czasu przeszła przez pięć edycji, zmieniając szatę graficzną i dostosowując teksty to życia współczesnego w którym postacie używane w przykładowych zdaniach z czasem musiały zacząć korzystać z laptopów i komórek, i przestać pytać o to gdzie jest najbliższa budka telefoniczna. Jeden z ulubionych podręczników powstał w czasach, kiedy badania lingwistyczne i metody nauczania były na wczesnym etapie rozwoju. Być może oprócz popularności danego podręcznika, jest jeszcze jeden element który powinien być brany pod uwagę, czyli to w jakim stopniu materiały oparte są na najnowszych badaniach lingwistycznych.

Przez ostatnie cztery dekady wiedza na temat tego jak tworzyć materiały pedagogiczne do nauki języków obcych została wzbogacona przez nowe obszary badawcze w lingwistyce stosowanej, w tym lingwistykę korpusową. Jedną z kluczowych bolączek osób uczących się języków obcych jest przyswajanie języka który nie odzwierciedla tego jak dany język używany jest przez rodzimych użytkowników w naturalnych sytuacjach dnia codziennego lub sytuacjach biznesowych. Nikt nie chce przecież wybrać się na wakacje do wymarzonego kraju i odkryć, że w sytuacjach dnia codziennego używa języka, którym mogłyby posługiwać się postacie historyczne. Lingwistyka korpusowa to metoda badawcza, która oparta jest na specjalnie stworzonych zbiorach tekstów -- tzw. korpusach -- które zebrane są według szczegółowych kryteriów, w konkretnych celach (np. opis współczesnego j. angielskiego-brytyjskiego w korpusie BNC 2014). Dwa rodzaje zastosowań lingwistyki korpusowej opartej na zbiorach danych językowych (pisemnych lub ustnych) to analiza korpusów które reprezentują mowę rodzimych użytkowników i analiza lingwistyczna wypowiedzi pisemnych i ustnych osób na różnych etapach nauki języka. Wyniki analiz językoznawczych zarówno mowy rodzimych użytkowników jak i osób uczących się mogą być podstawą do planowania i tworzenia  materiałów do nauki j. obcych, w tym podręczników. Wyniki takich analiz badań korpusowych przydają się autorom podręczników przy planowaniu zawartości podręcznika przy wybieraniu listy słów lub fraz do nauki, struktur leksykalno-gramatycznych, elementów pragmatycznych (np. przepraszanie, zapraszanie, odmawianie etc.)

Artykuł, który opublikowany został w czasopiśmie System przed Dr. Rodrigo Rodrigueza Fuentes (Universidad del Norte, Kolumbia) i Dr Aleksandrę Swatek z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oparty jest na badaniu przeprowadzonym w trzech grupach studentów w Kolumbii. Celem badania było sprawdzenie czy użycie dwóch różnych podręczników: 1) English Grammar in Use autorstwa Raymunda Murphy i 2) Grammar and Beyond stworzonej przez uznaną lingwistkę korpusową Dr. Randi Reppen. Przy współpracy nauczycieli prowadzących zajęcia na studiach filologii angielskiej, trzy grupy studentów zostały podzielone na dwie losowo przydzielone podgrupy. Jedna podgrupa korzystała z tradycyjnego podręcznika (Murphy) przy pracy domowej, a druga korzystała z podręcznika wykorzystującego wyniki badań korpusowych. Przez 8 tygodni, studenci skupiali się na jednym, obszernym zagadnieniu gramatycznym, które jest szczególnie trudne do przyswojenia. Aby sprawdzić czy wyniki badań będą prawidłowe, przed rozpoczęciem badania sprawdzono czy wyniki grup w teście językowym są na podobnym poziomie. Po 8 tygodniowym okresie uczenia i wykonywania prac domowych, studenci zostali ponownie dwukrotnie przetestowani: od razu po zakończeniu uczenia oraz 2 tygodnie później. Wyniki badań wskazały, że obie grupy potrafiły lepiej posługiwać się trudną konstrukcją gramatyczną, ale efekt był większy w grupie która używała podręcznika opartego na badaniach korpusowych. Pomimo dominującej roli podręczników w nauczaniu języków obcych, badania na temat roli jaką różne rodzaje tych materiałów pełnią w procesie przyswajania języków pozostają obszarem który wymaga większej uwagi naukowców badających efektywne nauczanie języków obcych. Jest to szczególnie ważne w krajach, w których dostęp do różnorodnych technologii wykorzystywanych w uczeniu jest ograniczona. W takich rejonach jak Kolumbia, gdzie podręcznik jest kluczowym materiałem pedagogicznym, wykorzystywanie podręczników opartych na najnowszych badaniach lingwistycznych może przyczynić się do minimalizowania istniejących różnic w przyswajaniu j. obcych.