Lew, Robert, & Tomczak, Ewa. (2022). Where should English dictionaries place multi-word expressions? A study of user consultation behaviour. 3L: Language, Linguistics, Literature, 28(3), 69-83. doi:10.17576/3L-2022-2803-05
Wyrażenia i zwroty to całostki znaczeniowe złożone z kilku wyrazów. Dla uczących się języka bywają trudne, bo łamią potoczną konwencję: jeden wyraz = jedno znaczenie. W przypadku problemów ze zrozumieniem wyrażeń uczący się języka często doszukują się źródła problemu w jednym wyrazie. Słowniki powinny sprostać temu wyzwaniu, dając dostęp do wyrażeń i zwrotów poprzez ich wyrazy-składniki.
Badanie opisane w publikacji miało na celu zidentyfikowanie czynników wpływających na wybór słów sprawdzanych w słowniku w przypadku trudności ze zrozumieniem angielskiego wyrażenia lub zwrotu. Uwzględniono cztery czynniki: częstość leksykalną, część mowy, pozycję słowa w wyrażeniu i długość słowa. Badanie objęło dwie grupy osób: uczących się języka angielskiego: studentów filologii angielskiej oraz uczniów liceów ogólnokształcących. Analizie poddano cechy słów składowych angielskich zwrotów i wyrażeń, które osoby badane wybierały do sprawdzenia.
Najistotniejszym czynnikiem determinującym wybór słów okazała się częstość leksykalna: w obu grupach preferowano rzadziej występujące słowa. Długość słowa oraz jego pozycja w wyrażeniu były czynnikami drugorzędnymi, natomiast część mowy okazała się czynnikiem najmniej istotnym.
Dla praktyki słownikowej wyniki oznaczają, że w przypadku, gdy wyrażenie zawiera dwa rzadkie wyrazy, powinno znaleźć się pod oboma hasłami. Rekomendacja ta jest szczególnie istotna dla słowników drukowanych ze względu na ich ograniczenia fizyczne, ale także dla słowników cyfrowych używanych na małych ekranach, jak aplikacje mobilne. Słowniki cyfrowe oferują większą elastyczność, ponieważ można w nich umieszczać hiperłącza. W badaniu sprawdzono też, na ile praktyka w pięciu wiodących słownikach dla uczących się języka angielskiego koresponduje z obserwowanymi zachowaniami użytkowników. Okazuje się, że wiele można w tej praktyce poprawić. Stosując ustalenia z niniejszej pracy, leksykografowie mogą lepiej służyć użytkownikom słowników, optymalizując rozmieszczenie wyrażeń i zwrotów w hasłach słownikowych, dzięki czemu ich sprawdzanie będzie szybsze i łatwiejsze.