Aleksandra Lis, Rafał Szymanowski, Greening Polish transportation? Untangling the nexus between electric mobility and a carbon-based regime, Energy Research & Social Science, Volume 83, 2022, 102336, ISSN 2214-6296,
Jesteśmy świadkami globalnej rewolucji w zakresie nowej mobilności i zrównoważonego transportu. Trendy, takie jak pojazdy elektryczne, car-sharing czy mikromobilność (rowery, skutery i hulajnogi), szturmem zdobywają największe aglomeracje w państwach wysoko rozwiniętych, w tym Toronto, San Francisco, Oslo, Amsterdam czy Berlin. Jeśli jednak zmiany te mają wpłynąć na całkowity poziom emisji gazów cieplarnianych (GHG) oraz łagodzenie planetarnego kryzysu klimatycznego, to nowe rozwiązania w obszarze niskoemisyjnego transportu muszę stać się udziałem także gospodarek doganiających, których systemy energetyczne nadal opierają się na paliwach kopalnych, a także być zaczynem zupełnie nowej kultury przemieszczania się, która w centrum kładzie dobro planety.
W niniejszym artykule autorzy reprezentujący Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej oraz Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa łączą perspektywę wielopoziomową w badaniach transformacji energetycznej oraz historyczny instytucjonalizm w naukach politycznych, aby zrekonstruować trzy dominujące ścieżki rozwoju elektrycznej mobilności w Polsce. Badanie oparto o dwutorowe, mieszane podejście empiryczne, które wykorzystuje najważniejsze materiały źródłowe oraz ustrukturyzowane wywiady eksperckie z kluczowymi aktorami w tej branży.
Publikacja ukazuje nieopowiedzianą do tej pory historię rozwoju nowych technologii i nowych rynków, sięgającą początku lat 90. XX wieku, kiedy to polskie firmy zaczęły eksperymentować z przełomowymi rozwiązaniami z obszaru niskoemisyjnego transportu. Badanie dowodzi, że transformacja w kierunku e-mobilności jest osadzona w warunkach zastanego reżimu energetycznego danego kraju, co w przypadku Polski oznacza duże uzależnienie od węgla w produkcji energii elektrycznej i trudności z wyrwaniem się z reżimu paliw kopalnych również w sensie biznesowym. Wyniki pokazują, że choć na semi-peryferiach globalnej gospodarki możliwe jest powstanie udanych i innowacyjnych rozwiązań, to często zamiast poprawiać jakość życia i poruszania się na miejscu, technologie te przyczyniają się do zielonej transformacji w innych częściach świata.