Wbrew powszechnej opinii, że film drogi utrwalił historycznie patriarchalny i męski charakter gatunku, niektórzy badacze zwracają uwagę na rosnącą potrzebę podjęcia szerszej dyskusji na temat kobiecego filmu drogi. Jednakże, pomimo niesłabnącej popularności filmu drogi we współczesnym filmoznawstwie, brak badań na temat estetyki kobiecego filmu drogi w kinie awangardowym, szczególnie w często marginalizowanej twórczości kobiet. Lukę te stara się wypełnić artykuł dr Kornelii Boczkowskiej, opublikowany w czasopiśmie Feminist Media Studies i będący jednym z efektów grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. „Zagubione autostrady, zapomniane podróże: Film drogi w obiektywie reżyserek i reżyserów powojennego amerykańskiego kina awangardowego i eksperymentalnego” (2018/31/D/HS2/01553). Artykuł łączy elementy teorii geografii feministycznej i studiów nad automobilnością w celu odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób perspektywa reżyserek różni się od męskiego punktu widzenia na podstawie czterech filmów eksperymentalnych: No Sex Last Night (reż. Sophie Calle, 1992), Rules of the Road (reż. Su Friedrich, 1993), Carte Noir (reż. Michaela Grill, 2014) oraz Through a Field (reż. Faith Arazi i Madeleine Mori, 2019).
Ze względu na różnorodność twórczości reżyserek awangardowych pod względem stylu i tematyki, odbiór i zdefiniowanie kobiecego filmu drogi stanowi pewne wyzwanie. Podróże bohaterek na ekranie często skłaniają widzów do głębszej refleksji, odwołując się do estetyki egzystencjalnego filmu drogi lat 70-tych, oraz kładą mniejszy nacisk na fetyszyzację samochodu, postrzeganego jako stereotypowy atrybut męskości. W przeciwieństwie do kobiecej literatury drogi i klasycznych produkcji hollywoodzkich, w których kobiety siadały za kierownicą, aby wypełnić obowiązki domowe lub uciec od rutyny dnia codziennego, protagonistki w filmach eksperymentalnych odbywają ucieleśnione podróże w celu potwierdzenia własnej tożsamości i niezależności. Podczas gdy Carte Noir i Through a Field przedstawiają podróże samotnych kobiet, a bohaterki No Sex Last Night i Rules of the Road podróżują wraz z partnerem lub partnerką, wszystkie filmy kwestionują konwencje genderowe związane z automobilnością i obrazem drogi jako męskiej przestrzeni poprzez odwołania do ideologii feministycznej i zwrotu cielesnego w filmie awangardowym. Takie podejście sygnalizuje odejście od wojeryzmu i fetyszyzmu w konstrukcji kobiet na ekranie i ich transformację od obiektów pożądania do silnych, niezależnych protagonistek. Badanie wykazało, że pomimo iż płeć, gatunek i (męskie) „spojrzenie” nadal mają znaczenie w dyskursie filmoznawczym, kobiecy film drogi w kinie eksperymentalnym eksploruje podróże przez pryzmat feminizmu, subiektywizmu i obrazu filmowego jako odczucia zmysłowego, sprzeciwiając się próbom upodmiotowienia bohaterek w tradycyjnie męskim gatunku filmowym.
Boczkowska, Kornelia. „Do gender, genre and the gaze still matter? Toward a feminine road movie in women’s experimental film.” Feminist Media Studies, published online. https://doi.org/10.1080/14680777.2021.2004194
Publikacja jest efektem grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. „Zagubione autostrady, zapomniane podróże: Film drogi w obiektywie reżyserek i reżyserów powojennego amerykańskiego kina awangardowego i eksperymentalnego” (2018/31/D/HS2/01553): https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?projekt_id=427252
ORCID iD: https://orcid.org/0000-0003-0875-9209
